Imbwa yako iri kufungei?

Wakamboona imbwa dzichitamba mumapaki embwa here? Vanoita sevari kunyemwerera, vachisvetuka-svetuka uye vachimbundirana nemaoko avo. Wakambozvibvunza here, "Imbwa dzinofungei nezve?" kana kuti "Imbwa dzinofunga sei?" Zvichida wakatarisa imbwa yako neshungu nepahwindo uye uchida kuziva zvayaifunga, kana kuti wakataura naye usati waenda kubasa, uine chivimbo chakazara kuti ainzwisisa zvose zvawangotaura. Asi akanzwisisa here? Unodavira zvapachokwadi here kuti imbwa yako inokunzwisisa nemhaka yokuti kurukurirano yake isiri yamashoko, yakadai sokutarisana nameso, uye kunyange kurukurirano yamashoko, yakadai sokuhukura, inopa murangariro wokuti anonzwisisa zvomenemene zvauri kutaura?

Mubvunzo wekuti uropi hwembwa hunoshanda sei hwakadzidzwa kwenguva yakareba. Kwemazana emakore, vanhu vave vachiedza kupindura mubvunzo uyu. Muna 1789, Jeremy Bentham akataura zvinotevera: “Mubvunzo hausi wokuti vanogona kufunga here, kana kuti vanogona kutaura, asi kuti vangatambura here?” Vese varidzi vanoda zvipfuwo zvavo vanowanzofunga kuti shamwari yavo ine furry inogona kutaura navo. Vanhu vazhinji vanotenda kuti imbwa dzinowana manzwiro akasiyana-siyana uye dzinoshuva kuti dzaifara uye dzakagadzikana mupfungwa. Naizvozvo, varidzi vezvipfuyo vanoda kutenda kuti imbwa dzinogona kutaurirana kunyangwe paine chipingamupinyi chemutauro.

Uye kunyange zvazvo imbwa dzisingagoni kutaura mutauro waunotaura, dzinokwanisa kunzwisisa nyika yakadzipoteredza. Zvakakosha kuti tizive kuti uropi hwavo hunoshanda sei kuti tizive zvavari kufunga uye kuti tinzwisise mutauro wavo zviri nani.

Imbwa dzinofunga sevanhu here?

Pane zvidzidzo zvakawanda zvemashandisiro anoita uropi hwemunhu ruzivo rwemutauro. Asi imbwa dzinofunga sei? Vanachiremba veNeurologist paEötvös Lorand University muBudapest nguva pfupi yadarika vakapedza chidzidzo chakaburitswa mupepanhau reScience. Vakaongorora huropi hwembwa gumi nenhatu vachishandisa MRI. Mukati mokuongorora, imbwa dzaiteerera mudzidzisi wadzo achitaura mashoko akasiyana-siyana, akadai seshoko rokuti “zvakanaka” iro rakanga rizere nezvarinoreva, uye asina revo “sokunge”. Mashoko aya akataurwa nenzwi rinokurudzira uye nemanzwiro asina kwaakarerekera. Zvigumisiro zvakaratidza kuti mazwi akazadzwa nechirevo anogadziriswa nechekuruboshwe hemisphere yeuropi yembwa, pasinei nekutaura - zvakafanana nebasa rehuropi hwemunhu, uye mitsara isina maturo haina kugadziriswa. “Izvi zvinoratidza kuti mashoko akadaro ane musoro kumbwa,” anodaro chiremba wetsinga Attila Andiks, nhengo yeboka rokunzvera.

Kuti uone kana shanduko yemhando yemazwi yakakosha kune imbwa, iyo intunation yakagadziriswa neiyo hemisphere yakarurama yehuropi hwembwa haina kuchinjwa panguva yezvidzidzo. Semuenzaniso, pakududza zvirevo zvine mataurirwo erumbidzo, nharaunda yereinforcing system yeuropi (hypothalamus) yakawedzera kushanda. Mhedzisiro yechidzidzo ichi inoratidza kuti zvinorehwa nemitsara uye mataurirwo azvinoitwa zvinogadziriswa zvakasiyana, saka imbwa dzinogona kuona kuti chii chaizvo chakataurwa kwavari.

Imbwa dzine ndangariro yakanaka here?

Kana wakamboedza kudzidzisa imbwanana, unoziva kuti inorangarira mirairo yamakashanda mese kuburikidza nekuita maekisesaizi. Chaizvoizvo, imbwa yako inogona kudzidza kugara, kumira, kurara pasi, kupa makumbo, kuumburuka uye kuita mamwe akawanda manomano anonakidza. Dzimwe mhuka dzinovaraidza dzinotojekesa kune varidzi vadzo pavanenge vachida kubuda kunze kuti vaende kuchimbuzi: vanokwenya bhero repamusuwo nemaoko avo, kuhukura uye kugara pedyo nekubuda.

Maererano neScientific American, zvidzidzo zvakawanda zvakaratidza kuti imbwa yako haigoni kungodzidza kutevera mirairo, asiwo yeuka zvakawanda zvezviito zvako kupfuura zvaungafunga. Semuenzaniso, vatsvakurudzi vakatarisa kana imbwa dzine episodic memory, iyo inosanganisira kuyeuka zviitiko zvakaitika muupenyu hwavo, asi pasina kufungidzira kuti zviitiko zvakadaro zvinogona kuitika zvakare. Migumisiro yakaratidza kuti imbwa dzinogona kuyeuka chero chiitiko mushure menguva yakati, yakafanana nevanhu. Izvi zvinoreva kuti imbwa dzinorangarira vanhu, nzvimbo, uye kunyanya mitsara pasina kupihwa mubairo wehunhu hwakanaka. Izvi zvinovabatsira kunzwisisa mutauro wevanhu zviri nani uye kudzidza nzira yekukurukura nesu zvinobudirira.

Saka usaore mwoyo kana mwana wako akasapindura kumirairo yako. Hakusi kuti haakwanisi kudzidziswa. Kunyange zvakadaro, anoramba akachenjera zvikuru. Izvi zvingangoreva kuti mudiki, anofara uye anoda kutsauswa nezvinhu zvitsva, zvaasingazivi, zvakadai sokudzingirira mashavishavi kana kutsenga tambo. Kana uine matambudziko nekudzidziswa, bata nyanzvi munharaunda yako kana kuonana nachiremba wemhuka nezvekudzidziswa.

Saka imbwa dzinofungei?

Nepo tsvakiridzo muuropi hwembwa ichinyatsosimbisa kugona kwembwa kunzwisisa kutaura kwevanhu, ungangoda kuziva zvakawanda nezve izvo chaizvo zviri kuitika mumusoro wayo. Wakambozvibvunza here kuti imbwa yako inonzwa sei pamusoro pemabatiro epamba aunomugadzirira? Hongu, anodzidya nekukurumidza, asi zvinogona kureva chero chinhu. Zvichida ane nzara kana kungoedza kukufadza. Kana kuti zvimwe anoda zvinonaka uye anomirira nemoyo murefu kuti iwe umubikire zvimwe. Chokwadi ndechekuti, hapana nzira chaiyo yekuziva zvechokwadi zvaari kufunga panguva iyoyo nenguva. Iwe pachako unofanirwa kutsanangura masaini ake uye kufungidzira zvaangave achifunga. Mushure mezvose, imbwa yako ishamwari yako yepamoyo!

Wakambozvibvunza here, "Imbwa dzinofungei nezve?" Nepo iwe ungasakwanisa kudoma chaizvo izvo imbwa yako iri kufunga chero nguva ipi zvayo, unogona kudzidza nezvehunhu hwake uye maitiro, izvo zvichakubatsira iwe kunzwisisa zvaanofunga nezvazvo kana manzwiro aanoita zuva rese. Zvose zvinoenderana nemafungiro ako!